quarta-feira, setembro 27, 2006

O BIERZO E O IDIOMA GALEGO.


O BIERZO E O IDIOMA GALEGO,
por Xosé Lois García

Para ninguén é novidade que unha boa parte dos habitantes do Bierzo falan galego. E no Bierzo poucos ignoran que este territorio, que era provincia, fora anexionado a León en 1833 polo ministro Javier de Burgos, co pretexto que o engadido era para equilibrar a economía e o territorio leonés.

E desde este momento a referencia que temos sobre a rexión do Bierzo é a perda da súa idiosincrasia, acelerada de tal maneira que agora os bercianos promoven a súa identidade tan personificada no idioma galego. E esta personificación está avalada por unha serie de persoas que traballan en prol da recuperación da súa identidade e que están levando adiante unha serie de publicacións en galego de alto nivel e dunha análise reivindicativa como: Fala Ceibe, Porcoespiño e asociacións que traballan nesta dirección como Xarmenta e outras mais.

Hai poucos días que nunha recepción de Nadal, achegóuseme un amigo natural do Bierzo, xuíz en Barcelona, e cos conceptos demagóxicos da dereita espetoume: "¡Así que o BNG quere anexionar o Bierzo a Galicia..., xa, xa, xa!". Miña resposta: "Así que os que van reformar o estatuto de Castela e León (a dereita) deixan unha cláusula aberta para aqueles territorios que queiran adherirse, sobre todo do País Vasco, que é onde buscan bulla e atizan conflito. ¿Así que Galicia non ten dereito a contemplar o mesmo? Cando no Estatuto de 1936 se di no artigo 2º do Título I, o seguinte: "Poderá agregarse a Galicia calquera territorio límitrofe de características históricas, culturais, económicas e xeográficas análogas, mediante os requisitos que as leis xerais establezan".

Aínda non contento coa miña resposta envieille fotocopia dun artigo que Francisco Giner de los Ríos escribiu en 1884, despois dunha visita ao mosteiro de Santiago de Penalba, facendo a seguinte reflexión sobre o Bierzo: "Perpetuamente verde, nin pola súa situación, nin polo seu clima, nin pola súa raza, nin polos costumes nin por ningunha condición real, en suma, pertence á seca terra castelá, da cal se atopa mellor defendida que de Galicia. Por isto, se non convén volver á organización que por breve tempo tivo esta vella comarca cara ó primeiro tercio do século, en que constituíu unha provincia á parte (uníndolle sen razón abonda outros territorios limítrofes; e se o carácter e usos dos bercianos se atopa aínda certo deixe leonés, parece indiscutible que neles, e máis aínda na topografía da rexión, predomina de tal sorte a afinidade con Galicia, que debe conceptuarse erro o decreto administrativo, por cuxa virtude se atopa incorparada á provincia de León, constituíndo estraña maridaxe co grave, seco, e un tanto bravío habitante da non menos grave, seca e bravía terra de Campos".

A esta realidade captada por un enorme intelectual como foi Giner de los Ríos, hai que ilustrar o panorama do Bierzo con outra opinión actual e feita desde ese territorio e publicada no boletín Porcoespiño, da autoría de Xabier Lago Mestre, que comeza dicindo: "A minoría galegofalante do Bierzo sufre numerosos ataques das institucións de Castela e León. Entre eles salientamos o continuo aprazamento da implantación da materia de lingua galega no ensino regrado". Noutro artigo deste boletín, asinado por Anxo X. Rodríguez Meraio, dise: "Cando falamos de cultura todos pensamos no conxunto que compoen as costumes, carácter, tradición e lingua,... dun determinado grupo de xente. (...) O Bierzo está a vivir unha cultura que non lle corresponde nin por asomo, isto pode soar a chinés para a maior parte dos bercianos que prefiren manterse pasivos diante do engano secular dos que están da outra parte do Manzanal".

Polo tanto, as diversas problemáticas do Bierzo, entre elas a mais substancial, como é a lingua galega que alí se fala, están sendo tratadas con pericia nas que se fundamenta un debate de grande calado institucional para o futuro do Bierzo. Neste contencioso, os galegos debemos opinar ao xeito de Fernando Pessoa, a patria faise común cando o idioma nos é común.

martes, 3 enero 2006

segunda-feira, setembro 18, 2006

PEDIMENTO DE AXUDA PARA UN MAIOR RECOÑECEMENTO DO GALEGO DO BIERZO.

PEDIMENTO DE AXUDA PARA UN MAIOR RECOÑECEMENTO ESTATUTARIO DO GALEGO.
A Asociación cultural Fala Ceibe do Bierzo (www.falaceibe.tk) diríxese á cidadanía de O Bierzo e de Galiza en pedimento de axuda para demandar ante as Cortes de Castela e León unha maior protección da lingua galega na reforma do Estatuto de Autonomía desta Comunidade Autónoma. Pretendemos máis recoñemento legal para o galego de O Bierzo e da Alta Seabra que permita a necesaria normalización lingüística destes dous territorios. Neste sentido a declaración de oficialidade do galego debe ter lugar no devandito Estatuto de Autonomía, o cal permitiría o uso administrativo deste idioma nas instituciois públicas. Ademáis é lexítimo e xusto que todas as comunidades galego-falantes do noroeste peninsular (Galiza, Navia-Eo, O Bierzo e A Alta Seabra) teñan recoñecidos iguais dereitos lingüísticos, para salvar as discriminaciois que sofren os habitantes dos tres territorios estremeiros con idioma galego sen declaración de oficialidade.
Fala Ceibe lembra que xa a presión social e política tivo os seus resultados positivos en 1998, cando se conseguiu a inclusión da lingua galega no actual Estatuto de Autonomía de Castela e León, que quedou recollida da seguinte forma: “Gozarán de respeto y protección la lengua gallega y las modalidades lingüísticas en los lugares en que habitualmente se utilicen” (artículo 4.2). Agora temos que esixir unha redacción alternativa que mellore a protección do galego cun novo artículo. Esta actual conxuntura política de reforma estatutaria debe ser aproveitada pola cidadanía para participar activamente, mediante a oferta de propostas favorables ao recoñecemento de máis dereitos, caso dos lingüísticos. Estamos ante unha oportunidade histórica para conseguir unha maior protección legal do idioma galego que precisa da mobilización social e política. E isto é así porque cremos firmemente que no fundo deste debate político está en xogo a propia existencia futura do galego, tanto en O Bierzo coma na Alta Seabra.
Fala Ceibe anima de novo á cidadanía de O Bierzo e, especialmente á de Galiza, ás súas instituciois (Parlamento, Xunta, Consello da Cultura Galega, universidades, etc), os partidos políticos, os sindicatos, as asociaciones (culturais, mocidade...), os medios de comunicación e demais para que remesen as súas cartas e declaraciois oficiais á Comisión de reforma do Estatuto de Autonomía, das Cortes de Castela e León (www.ccyl.es), en demanda dunha maior protección legal para a lingua galega de O Bierzo e maila Alta Seabra. Os escritos dirixiranse a: “Comisión de reforma del Estatuto de Autonomía, Cortes de Castilla y León, 47194 Fuensaldaña”. A ditas cartas deberán chegar ao seu destino antes do 29 de novembro de 2006, data en que se aprobará definitivamente o Estatuto polo pleno das Cortes de Castela e León. ¡Grazas a todos e todas pola vosa axuda solidaria!.
Ponferrada, setembro de 2006.
Xabier Lago Mestre, Pte.de Fala Ceibe do Bierzo.
Tfno. 695344293 (tardes)
Apdo.postal 257, 24400 Ponferrada
http://obierzoceibe.blogspot.com

quinta-feira, setembro 14, 2006

FESTAS PATRONAIS DE PONFERRADA VINDICATIVAS.

FESTAS PATRONAIS DE PONFERRADA VINDICATIVAS
DE FALA CEIBE N´O BIERZO.
falaceibe@yahoo.es

Aproveitando a estadía dos ceibes na celebración das Festas patronais de Ponferrada fixemos un chisco de activismo vindicativo. Así continuamos co recurso do buzoneo de materiais de Fala Ceibe polos concellos, neste caso polos de Ponferrada, Camponaraia, Cacabelos, Vilafranca e Toural dos Vaos. Sen discriminar a partido ningún, deixamos panfletos ceibes aos seus concellais sobre as nosas demandas en relación cunha maior protección legal da nosa lingua na rexión e cun máis recoñecemento do Consello d´O Bierzo no propio Estatuto de Autonomía de Castela e León. Durante a nosa viaxe polos ditos concellos tamén fixemos pegadas de cartelería nas paradas do autobús. Xa na cidade de Ponferrada colocamos os nosos sobres con materiais ceibes nas sedes do partidos (PSOE, PP, IU, PB e MAS), na procura de concienciar a estas formaciois verbo da necesidade de incluír as nosas demandas culturais nos seus programas políticos de cara ás elecciois de maio do 2007.

Tamén fixemos unha nova doazón de libros infantís e xuvenís en galego para o bibliobús da Deputación de León, xa que este vehículo percorre O Bierzo occidental, vai polos pobos e aldeas que aínda non tein bibliotecas municipais.

Aproveitamos esta ocasión para informar da estratexia vindicativa de Fala Ceibe para o que resta do ano 2006. O tema máis importante que temos que desenvolver é a reforma do Estatuto de Autonomía de Castela e León. O Bierzo xógase moito neste período de tramitación deste proxecto de lei. Fala Ceibe intentará ter protagonismo na reforma desta lei rexional porque pretendemos acadar a oficialidade do noso idioma d´O Bierzo e da Alta Seabra. Neste sentido, para presionar máis aos políticos da Comisión parlamentaria de reforma do dito Estatuto de Autonomía (www.ccyl.es) intentaremos conseguir o apoio da Patria Galega: do seu Parlamento, dos partidos, das instituciois, dos colectivos e das persoas individuais. Será difícil que os políticos de Castela e León nos concedan o recoñecemento de oficialidade para o galego d´O Bierzo, pero prometemos dar, unha vez máis, a batalla institucional e social, como xa fixemos na anterior reforma estatutaria de 1998, e que tan bos resultados deu finalmente malia o rexeito primeiro que tivemos tamén daquela de moitos que permaneceron pasivos ¿qué farán nesta ocasión eses criticois?...

Anticipamos que tamén participaremos activamente na Xornada Bercianista, organizada polo partido do Bierzo (www.partidodelbierzo.org), para a primeira fin de semana deste novembro de 2006, e que consistirá na presentación de dous relatorios sobre a historia das divisiois territorias d´O Bierzo, e maila política territorial da formación bercianista, e un debate final que contará coa participación de representantes dos distintos partidos que explicarán as súas propostas de recoñecemento da especificidade territorial da nosa rexión nos Estatutos de Autonomía de Castela e León e do Consello d´O Bierzo.

Ponferrada, setembro de 2006
falaceibe@yahoo.es
http://www.falaceibe.tk
http://www.ciberirmandade.org/falaceive

AVANÇA(M) A(S) NOSSA(S) LÍNGUA(S) NO BERZO

Avança(m) a(s) nossa(s) língua(s) no Berzo,
polo compañeiro ceibe Igor Lugris.

Partidários dumha ou outra normativa para a nossa língua, conscientes ou nom de falarmos a mesma língua no aquém e no além Minho, o que devemos fazer é felicitarmo-nos porque, contra vento e maré, fazendo frente a mil e umha dificuldades e atrancos, a(s) nossa(s) língua(s) avança(m) no Berzo.Neste curso 2006-2007, 16 centros educativos da nossa comarca ofertaram ao seu alunado a possibilidade de estudar língua galega. E a estes haverá que somar os outros 20 centros que ofertarám português. Sim: nem eu me equivoquei ao escrever nem tu ao ler. 20 centros que ofertarám português. Cá, no Berzo, na nossa comarca da Galiza irredenta.

Foi em 2001 quando, após a assinatura dum convénio entre a Junta da Comunidade Autónoma Galega e a "Ghunta" da Comunidade Autónoma de Castela e Leom (na altura, ambas as duas instituiçons em maos do PP), começou oficialmente a estudar-se língua galega nos liceus e nas escolas berzianas. No passado 30 de Agosto, essas duas mesmas instituiçons renovarom o protocolo, que, como grande novidade, oferece a possibilidade de que os centros educativos privados e concertados também podam acolher-se ao mesmo.

Assim, neste curso, 12 Centros Rurales Agrupados e Colégios Públicos ( Toral de Meraio, Valentim Garcia Yebra, Jimena Munhíz, Carucedo, Maria Luisa Ucieda, Sam Lourenço de Brindisi, Virgem da Quinta Angústia, Sam Ildelfonso, A Ponte, A Placa, Compostilha e Jesus Maestro), além de quatro liceus de ensino secundario (Padre Sarmiento de Vila Franca, Bergidum Flavium de Cacabelos, Europa e IESVE de Ponferrada) teram aulas de língua galega em algumha das suas modalidades. Segum a Delegaçom Territorial de Educçom da "Ghunta" de Castela e Leom, serám perto de 800 alunos e alunas as que optarám por estudar a nossa e na nossa língua, com (segum o mesmo organismo) oito professores e meio (sic) para atender ao alunado. Estas cifras, demostram a grande vitalidade que vai colhendo o estudo da nossa língua no Berzo, pois no curso 2002-2003 eram 428 o número de alunoas/os que optavam por esta matéria.E a estes haverá que somar o alunado, adulto, da Escola Oficial de Idiomas, que, com dous professores/as, oferece a possibilidade a muitas pessoas de aprender a nossa língua. Com isso, o número de alunas/os de língua galega situará-se por vota dos 900.

Mas para além disto, devemos destacar também o facto de que na nossa comarca, e desde o curso 1987-1988, e por meio dum programa de cooperaçom institucional entre o Estado espanhol e Portugal, estám-se a ofertar aulas de língua portuguesa nos centros educativos. Com 11 professores/as na actualidade, que atendem 20 centros, entre colégios (Colégio Público Tierno Galván, Manuel Barrio, Generación del 27, San Miguel, Ribas do Sil, Páramo do Sil, A Devesa, Menéndez Pidal, Santa Bárbara de Bembibre, Santa Bárbara de Torre do Berzo, Tremor de Arriba, A Granja de Sam Vicente, Pradoluengo, O Redondal, Colégio Rural Agrupado de Villager de Laciana e Colégio Público “A Cortina” de Fabero), e centros da ESO onde se imparte como optativa no primeiro ciclo (Colégio Público Ribas do Sil, C.P. Santa Bárbara de Torre do Berzo, C.R.A de Tremor de Arriba y C.P. Manuel Barrio de Vila Seca de Laciana).

Umha boa notícia (ou mesmo duas boas notícias) para a(s) nossa(s) língua(s), independendentemente do lado da barricada onde cada quem de nós se situe no confronto normativo.

Umha boa notícia, que nom teria explicaçom, nom sería possível entender, sem ter em conta a existência, em todos estes anos, do trabalho reivindicativo desenvolto polas organizaçons galeguistas no Berzo: Fala Ceive, a Escola Gaitas, e outras muitas organizaçons, colectivos e mesmo pessoas a título individual.

Ovnis e Isoglossas: http://ovniseisoglossas.agal-gz.org