quarta-feira, junho 21, 2006

O MOVEMENTO GALEGUISTA DO BIERZO

O MOVEMENTO GALEGUISTA NO BIERZO
Por Xabier Lago Mestre, Pte. Fala Ceibe do Bierzo.
falaceibe@yahoo.es

Na década dos 80 do pasado século XX houbo varios colectivos que tomaron conciencia da necesidade de protexer a lingua galega do Bierzo. Salientamos neste sentido o labor pedagóxico dun grupo de mestres do colexio público de Corullón. Eles tiraron a revista bilingüe A´ Curuxa (1983-1995), un fito dentro das publicaciois que amosan textos en galego. Na cercana Vilafranca do Bierzo xorde a asociación Escola de Gaitas (1989) na defensa da lingua galega. Este grupo organizou sucesivas Xornadas da Cultura e da Lingua Galegas no Bierzo, ao longo da década dos 90, que serviron para presentar diversos relatorios sobre a nosa cultura galego-berciana, as cales teñen continuación agora coas que presenta a Comisión Martín Sarmiento en Vilafranca (2005 e 2006), ademais de consolidar a tradición local dos Maios.

Pero hai que voltar ao comezo da década dos 90 para facer mención á creación da Mesa pola Defensa do Galego no Bierzo (1990), formada basicamente por persoas dos grupos nomeados. Na constitución desta Mesa tivo especial importancia a celebración dos Congresos da Lingua e a Cultura Galegas en Asturias, León e Zamora (Celanova, 1989 e Vilafranca, 1990), que contaron co apoio de sectores académicos e intelecuais de Galiza, e dos cales saíron os correspondentes Manifestos, verdadeiras bases ideolóxicas das comunidades galeguistas estremeiras.

O eixe Corullón-Vilafranca durante anos comandou a reivindicación galeguista no Bierzo por mor destas organizaciois, pero non podemos esquecer que outras tamén traballan dun xeito máis silandeiro a nivel cultural. Referímonos a Carozos de Valboa, Vagalume de Viladepaos, Seraos de Teixeira e demais de carácter local. Todas elas están localizadas no Bierzo occidental, na zona claramente galego-falante (un total de 18 concellos), con multitude de aldeas espalladas polos seus diversos vales e montañas, que sufre os efectos da despoboación, a emigración, a baixa natalidade, a crise agrogandeira, etc. A eses concellos engadimos outros 7 lindeiros, parcialmente galeguizados, onde salientamos o de Ponferrada, o que eleva o número de falantes ata os 35000.

A fines da década dos 90 cremos que se produce unha nova xeira reivindicativa no Bierzo. Esta ten lugar en Ponferrada (66000 h.), a capital rexional que concentra cada ano máis poboación, moita dela orixinaria das comarcas galego-falantes, Ancares, Valcarce, A Cabreira ou Valdeorras. Velaí que paseniño os descendentes urbanos dos galego-falantes inmigrantes van tomando conciencia sobre a súa lingua propia. Un caso peculiar neste sentido é o da asociación Fala Ceibe (www.falaceibe.tk), a cal naceu en 1998 como reacción autodefensiva ante a negativa da Dirección Provincial de Educación de León a impartir clases de idioma galego no instituto “Álvaro de Mendaña” da cidade. Este colectivo deu un novo pulo ao galeguismo, mediante a organización de diversas actividades culturais (Día das Letras Galegas), clases de galego, premios escolares, doazois de libros galegos, revistas e páxinas web, campañas sobre o galego nos centros escolares, nas administraciois locais, na toponimia, no comercio, nos partidos políticos e demais. Non se pode negar que esta reacción reclamadora contou coas facilidades que dá desenvolver o activismo no centro urbano rexional (político, administrativo, mediático...), pois todo o que se fai en Ponferrada ten maior repercusión social sobre o resto do Bierzo.

A comentada centralidade de Ponferrada favorece o dinamismo cultural a todos os niveis. O Instituto de Estudios Bercianos interésase pola cultura galego-berciana cando elabora o Atlas Lingüístico, edita cartularios ou organiza xornadas sobre a lingua galega (1996). Recentemente apareceu outra asociación cultural, Xarmenta (2005), que procura tamén a promoción da lingua galega no Bierzo. Pero sería inxusto esquecer a presenza doutros grupos que traballan pola dignificación da cultura galego-berciana. Incluímos entre eles tanto ás numerosas bandas de gaitas (A Ponte Domingo Flórez, Toural de Meraio, Camponaraia, Ponferrada, Toural dos Vaos, Fabeiro, Fontesnovas... ) coma aos grupos de música étnica (Aira da Pedra, Abraxas, Rapabestas e demais.

Entre todos estes colectivos facemos un grande esforzo por atraer máis á mocidade cara á cultura galego-berciana. Neste sentido os centros escolares do Bierzo, que imparten clases voluntarias do noso idioma, cumpren un importante papel na socialización en galego do seu alunado. O prestixio do galego que os colexios realizan se transmite ás familias, veciñanza e demais. Así recuperamos parcialmente a comunicación interxeracional en galego, agora os descendentes dignifican o idioma minorizado dos seus proxenitores. O uso das novas tecnoloxías da información resulta tamén clave no proceso de galeguización da mocidade ao identificarmos este idioma coa modernidade, á vez que se rexeitan os vellos prexuízos lingüísticos (ruralidade, pasado, inutilidade, etc).

O reto máis importante para o movemento galeguista está na súa capacidade de asimilación do bercianismo social. Lembremos que a cidadanía desta rexión estremeira ten unha forte conciencia identitaria que trata de diferenciarse das veciñas. Recuperar o noso pasado galego-berciano (relaciois históricas, culturais, económicas...) é fundamental para estreitar os vincallos con Galiza. Cómpre dicir que o futuro da cultura galega do Bierzo dependerá da axuda, pública e privada, que veña da Comunidade Autónoma de Galiza. A actual reclamación legal de dereitos políticos e lingüísticos para a minoría etnocultural galego-berciana, ante as instituciois de Castela e León e mailo Estado, non é un labor que corresponde só aos protagonistas directos, senón que esixe un compromiso solidario do resto das comunidades galegas do noroeste peninsular.
http//obierzoceibe.blogspot.com

terça-feira, junho 20, 2006

castigo por falar galego

Junta de Castilla y León avala a prohibición de falar galego na escola de Lubián

No 2002, un neno e unha nena recibiron o castigo no colexio deescribir 200 veces "No hablaré gallego en clase"Na escola de Lubián, concello galego-falante pertencente á provinciade Zamora, os nenos e as nenas teñen prohibido falar galego. Asituación non é nova, pois xa no ano 2002 unhas familias denunciaranaos medios de comunicación que un neno e unha nena recibiran o castigopor parte do profesor de escribir duascentas veces "No hablaré gallegoen clase".Na actualidade, a prohibición de utilizar o galego continúa e éxustificada como unha "medida pedagóxica" por parte do director docentro.

A Mesa considera "aberrante" que un profesor poida considerarpedagóxico "minusvalorar e prohibir a lingua propia", pois "ademais deantipedagóxico, supón unha vulneración de dereitos fundamentais".O pasado 6 de xuño, o procurador (deputado) do PSOE Felipe Lubiánpreguntoulle ao Goberno da súa comunidade autónoma por esta situación.
Nese Pleno de las Cortes de Castilla y León, o Consejero de Educaciónavalou e defendeu a prohibición do uso do galego: "En la escuela sehabla castellano y el gallego se habla fuera o en los recreos".O Presidente da Mesa, Carlos Callón, dirixiuse por carta ao Presidenteda Junta de Castilla y León, Juan Vicente Herrera Campo, e aoConsejero de Educación, Francisco Javier Álvarez Guisasola, para llesreclamar que "finalice esta intolerábel prohibición do galego" e secumpra o artigo 4.2 do Estatuto desta comunidade que di: "Gozarán derespecto e protección a lingua galega e as modalidades lingüísticasnos lugares en que habitualmente se utilicen". Ademais, Callón lembraque esta interdición supón ir "contra dereitos humanos elementais,recoñecidos en tratados internacionais subscritos polo Estado español".

A Mesa vai agasallar unha caixa con DVDs, banda deseñada, camisetas,etc, a cada neno e nena de Lubián, para que coñezan diversasproducións culturais que se realizan en galego e para que se "sintanorgullosos da lingua que lles prohiben falar".ArribaNa imprensa'O director castigounos con copiar 200 veces No hablar gallego enclase' [ANT nº 2065, ano 2002]O galego queda fóra do colexio [LVG 02/05/06]A Mesa denuncia que unha escola de Lubián prohibe aos alumnos falar engalego [LVG últ hora 19/06/06]

http://www.amesanl.org/noticias/noticia_tipo.asp?IDNOTICIA=737

quinta-feira, junho 15, 2006

NO DIARIO DE LEON DO DIA 14 DE XUÑO.

Piden al parlamento gallego amparo para la «lingua» en Castilla y León.

La Asociación Cultural Fala Ceibe do Bierzo, que promueve el uso del gallego en la comarca, anunció ayer la presentación de un escrito en el parlamento gallego para pedir que los distintos partidos políticos aprueben una resolución «a favor de la declaración de oficialidad de la lengua gallega en el estatuto de Castilla y León».

El presidente del colectivo, Xabier Lago, apuntó a la Ley de Normalización Lingüística de Galicia como base para impulsar la protección de la «lingua» gallega en Navia-Eo (Asturias), el Bierzo, As Portelas de la Sanabria zamorana y Val do Ellas (Cáceres). Para Lago, el proceso de reforma del Estatuto castellano y leonés «supone una propicia coyuntura política para que el Parlamento gallego

El colectivo gallegista no vacila al reclamar al parlamento de la comunidad vecina una participación «activa» en en el debate de la reforma estatutaria de Castilla y León. «Sólo de esta forma», sostiene la organización que dirige Lago, «se evitará de nuevo discriminar a los hablantes del gallego, lengua minoritaria de esta comunidad autónoma». A juicio de Fala Cebie su reconocimiento en el estatuto castellano y leonés «resulta básico» para consolidar su protección en el Bierzo y As Portelas, de forma que se pueda «iniciar el proceso de normalización lingüística en ámbitos tales como la enseñanza, administraciones locales, toponimia o medios de comunicación». DIARIO DE LEOM DIA 14 DE JUNHO 2006

Pedimento ao Parlamento Galego de resolução em prol do galego no Estatuto de Castela e Leão

Associação Cultural Fala Ceive do Berzo enviou carta reivindicativa

Baseando-se no artigo 21 da Lei de Normalização Linguística galega, na qual se reconhece a protecção da língua galega falada em território lindeiros com a Comunidade Autónoma da Galiza, a Associaçom Cultural Fala Ceive acaba de enviar uma carta reivindicativa ao Parlamento Galego instando os diferentes grupos políticos a aprovarem uma resolução a prol da declaração de oficialidade da língua galega no Estatuto de Castela e Leão.[+...]«O actual processo de reforma do estatuto desse território envolve uma adequada conjuntura para o Parlamento Galego manifestar o seu apoio à protecção do galego do Berzo e As Portelas», sublinham da entidade berciana no texto da sua carta. Ainda, pedir o reconhecimento explícito da oficialidade do galego no texto do novo estatuto castelhano-leonês é vital para Fala Ceive pois está em jogo a sobrevivência da língua e é por isso mesmo que «o Parlamento Galego deve participar no debate». Só com o «reconhecimento de oficialidade para o galego é que se poderá principiar um processo de normalização linguística em campos como o ensino, as administrações locais, toponímia, meios de comunicação e demais», apontam da associação cultural berciana. Fala Ceive defende, finalmente, que o galego tenha o mesmo reconhecimento no estatuto de Castela e Leão do que o castelhano, para o qual existe a proposta da inclusão do reconhecimento explícito da sua oficialidade nesse território, ou então, caso não exista uma declaração expressa do mesmo signo para o galego, os falantes continuarão claramente discriminados.

quarta-feira, junho 14, 2006

As medidas para potenciar o ensino infantil en galego, insuficientes segundo a CIG

As medidas para potenciar o ensino infantil en galego, insuficientes segundo a CIG
[14/06/2006 13:02]

O Secretario Nacional da CIG-Ensino, Anxo Louzao, solicitou unha entrevista coa conselleira de Educación para analizar a convocatoria de accións para a potenciación do ensino en lingua galega na educación infantil. O sindicato entende que estas accións "non están pensadas, nin debidamente artelladas, para acadar o fin que supostamente se marcan".

Por iso, Louzao esixe unha revisión do documento así como a promulgación dun novo Decreto de aplicación da Lei de Normalización Lingüística ao Ensino que se adapte ao recollido no Plan Xeral de Normalización.

"Conxunto de medidas burocráticas, auténtica carreira de obstáculos, que máis que potenciar, crean unha serie de pexas que dificultarán que os centros se acollas a estas accións". Así define a CIG-Ensino a "convocatoria de accións para a potenciación do ensino en lingua galega na educación infantil" proposta pola Consellaría de Educación.Segundo o sindicato, trátase dunha proposta "perversa" xa que esixe o cumprimento de numerosos requisitos para poder acollerse á impartición das aulas en lingua galega e non estabelecen medidas de reforzo, nin con profesorado, nin con recursos. Así, no escrito que Anxo Louzao mandou á conselleira denuncia que é "inaceptábel" que a consellaría se desentenda totalmente da normalización lingüística no ensino, incumprindo o propio programa de goberno, trasladándolle a responsabilidade planificadora dun tema tan relevante á comunidade escolar.Profesorado interino e substituto Hoxe celebrarase unha concentración de delegados e delegadas a negociación dun acordo de estabilidade e melloras nas condicións retributivas e laborais do colectivo.

Segundo Anxo Louzao, de momento non está programada unha nova Mesa Sectorial, aínda que anunciou que a Consellaría ten a intención de convocar unha a próxima semana na que non ten previsto tratar o acordo de estabilidade. Un novo paro de todo o colectivo está convocado para o próximo día 20 de xuño. Mentres, continúa o peche indefinido e ininterrompido que profesorado interino e substituto está a levar a cabo no IES Rosalía de Castro de Santiago de Compostela.

Intentam denúncia contra a Presidência da Junta e a Conselharia da Educação perante o Conselho da Europa

Pelo incumprimento da Carta Europeia de Línguas Regionais ou Minorizadas no respeitante ao ensino PGL.-

A obstaculização do uso do galego na educação infantil (3-6 anos), bem como a manutenção da situação de inferioridade no resto das etapas escolares, ou então o incumprimento do Plano Geral de Normalizaçom da Língua Galega, são razões mais do que suficientes para A Mesa intentar uma denúncia contra a Presidência da Junta e a Conselharia da Educação perante o Conselho da Europa.[+...]Um escrito dirigido ao Comité de Especialistas responsáveis pelo seguimento da Carta Europeia, através do qual se dá conta das actuações da Presidência da Junta e, ainda, da Conselharia da Educação a respeito do galego no ensino, será o canal de denúncia que utilizará a entidade normalizadora.
Além disso, A Mesa pedirá uma entrevista com o referido Comité de Especialistas para apresentar-lhe a denúncia, propor-lhe que visite directamente os centros de ensino galegos e que verifique, em primeira mão, a realidade da situação do galego nas aulas, cujo modelo educativo foi criticado no último relatório do Conselho da Europa datado em passado 2005.

sábado, junho 03, 2006

O BERZO E A NORMALIZAÇOM LINGÜÍSTICA

O Berzo e a Normalizaçom Lingüística,
por Igor Lugris.

Nas últimas semanas, mesmo meses, tem havido diversas notícias relacionadas com a defesa, promoçom e reivindicaçom da língua e cultura galegas do Berzo. Ao fio dessas novas, alguns meios de comunicaçom e alguns políticos de Castela e Leom tenhem empregado um argumento falso para criticar as posiçons que por parte de diversos sectores da Comunidade Autónoma Galega se tenhem apresentado para defender umha maior protecçom do galego do Berzo. Ao falar destes temas, tenhem querido dar a entender que som exclusivamente as organizaçons "nacionalistas" galegas, nomeadamente o BNG, as únicas interesadas neste tema, ajustando assim as suas palavras a um preconceito nom menos falso: aquele que quer fazer-nos crer que existe um suposto "imperialismo galeguista" atrás deste tema. Mentem, ou falam a partir da ignoráncia, e sendo as duas possibilidades perigosas, nom se sabe qual é pior.

Pretendem algumhas vozes negar as evidências, e negar por exemplo que já no "Acordo de cooperaçom entre a Conselharia de Educaçom e Ordenaçom Universitária da Junta da Galiza e a Consejería de Educación y Cultura da Junta de Castela e Leom para a promoçom do idioma galego nos territórios limítrofes das comunidades autónomas", assinado a 18 de Julho de 2001, em Vila Franca do Berzo, o entom Conselheiro de Educaçom e Ordenaçom Universitária da Junta, Celso Currás Fernández, e o "Consejero de Educación y Cultura de la Junta de Castilla y León", Tomás Villanueva Rodríguez (ambos os dous do Partido Popular, ambas as duas instituiçons governadas na altura polo PP) reconheciam, que, ponto III, "o idioma galego, além de no território administrativo da CAG, fala-se, entre outros territórios, nas zonas das províncias de Leom e Samora pertencentes à Comunidade de Castela e Leom", e que, ponto IV e V, ambas as instituiçons estám obrigadas, polos seus respetivos estatutos e outras Leis, a defenderem a língua galega falada nestes territórios, destancando-se especialmente o artigo 4 do Estatuto de Autonomia de Castela e Leom, que especifica que "gozarám de respeito e protecçom a língua galega e as modalidades lingüísticas nos lugares em que habitualmente se empreguem".

Nom é a minha intençom louvar o trabalho feito polo PP, o PSOE e o BNG no Parlamento autonómico galego ou noutras instituiçons, mas esses meios de comunicaçom, esses politícos, esses colunistas e criadores de opiniom que rapidamente se escandalizam quando se fala deste tema, deveriam saber que o Parlamento Autónomico, aprovou a 22 de Setembro de 2004, e por unanimidade, um Plano Geral de Normalizaçom da Língua Galega, que, entre todas as suas alíneas, recolhe umha especialmente dedicada às relaçons com os outros territórios de língua galega. É nesta alínea que se recolhe um grupo de propostas referidas às comarcas situadas actualmente além dos limites autonómicas mas de fala galega, isto é: o Návia-Eu, nas Astúrias, o Berzo e as Portelas, em Castela e Leom, e, ainda, o Val de Elhas na Estremadura. Entre os objectivos que se marca dito plano figura "garantir a formaçom em língua galega nos centros de ensino das comunidades de fala galega de fora da Galiza", assim como "criar espaços em que os habitantes de territórios galegófonos podam usar a sua língua em qualquer tipo de relaçom", prestando "a ajuda que estas comunidades demandarem para o melhor conhecimento, conservaçom e progresso da língua que nos é comum".

Entre os objectivos específicos a conseguir, figuram reivindicaçons que as organizaçons galeguistas destes territórios levam fazendo desde há anos, como pode ser a de "aumentar a presença de informaçons sobre estas zonas na RTVG, criando mesmo, de ser possível, programas territoriais próprios", e iniciar conversas com as autoridades destas autonomias para levar adiante medidas tam urgentes e necessárias como, por exemplo, "recuperar as formas próprias na toponímia dos territórios de fala galega, oferecendo colaboraçom institucional", "implantar o ensino de língua galega, integrado no currículo académico em todos os centros de ensino públicos do sistema nom universitário", ou o apoio às organizaçons "que se esforçam na promoçom do galego nestas zonas".

Especialmente no tema do ensino, este Plano Geral de Normalizaçom Lingüística, recolhe a evidência de que actualmente existe umha "impossibilidade prática" para nestas zonas "adquirirem umha formaçom competitiva em língua galega", e marca a si próprio como objectivo "lograr umha presença do galego no sistema escolar nom universitário que se aproxime da existente na Galiza".

Fica claro entom que, para além de que algumhas forças políticas, ou colectivos sociais de diverso tipo, ponham mais em destaque este tema, o certo é que as três forças políticas com representaçom no Parlamento autónomico galego, o Partido Popular, o Partido Socialista Operário Espanhol e o Bloco Nacionalista Galego, aprovárom um Plano que prevê as medidas que muitas pessoas estám a reclamar, estamos a reclamar no Berzo, e que ainda escandalizam algumhas pessoas e, sobretodo, algum "responsável" político, que preferiria nom ter que atender a situaçom que vivemos nestes territórios, e que por isso emprega a técnica do avestruz: agachar a cabeça e assim pensar que desapareceu o problema. Mas nom é negando a sua existência que os problemas se resolvem.

OVNIS E ISOGLOSSAS
in: http://ovniseisoglossas.agal-gz.org